BEATIFICATION OF THE VENERABLE SERVANT OF GOD, ROBERT CARDINAL BELLARMINE, OF THE SOCIETY OF JESUS

(May 23, 1923)

LITTERAE APOSTOLICAE

VEN, DEI SER VUS ROBERTUS S. R. E. CARD. BELLARMINUS, E SOCIETATE IESU, BEATUS RENUNCIATUR

PIUS PP. XI

Ad perpetuam rei memoriam.-Conspicuum, omni procul dubio, locum obtinet inter praestantissimos sanctitate ac doctrina viros, quibus inclyta familia Clericorum Regularium Societatis Iesu nobilitatur, Venerabilis Servus Dei Robertus S. R. E. Cardinalis Bellarminus, qui iure meritoque haberi potest tum Societatis illius, tum Purpuratorum Ecclesiae Patrum Senatus fulgidissima gloria. Et sane idem Dei Servus, doctrinae verbo non minus quam boni operis exemplo, Sanctorum altricem Ecclesiam Dei illustravit : integer, purus, fortis, prudens, sapiens, humilis, in religione, in episcopatu, in summis honoribus nihil aliud quaerens nisi gloriam Dei, cuius amore flagrabat. Hunc Divo Borromaeo similem, haereticorum malleum, sacrae disciplinae instauratorem, christianae fidei culmen et propugnaculum, catholicae veritatis adsertorem ac vindicem strenuum praedicarunt coaevi, ipsique Romani Pontifices Nostri Decessores et in vita sanctissimum et in virtutum omnium exercitatione heroëm appellare non dubitarunt. Natus est Servus Dei in civitate Montis Politiani in Hetruria, die IV mensis octobris anni MDXLII, parentesque sortitus est nobilitate non minus quam pietate insignes : nempe Vincentium Bellarminum equitem, amplissimis legationibus functum ac magna civium existimatione florentem, et Cynthiam Cerviniam, clarissimam matronam, germanam sororem celeberrimi Cardinalis a Sanctae Cruce, qui, nomine Marcelli II, ad Beati hanc Petri Cathedram evectus est. Salutaribus baptismatis aquis abluto puerulo nomina fuerunt Roberto, Francisco, Romulo, et statim a primis aetatis annis mira in eo pietas illuxit. A puerilibus enim nugis alienus, orationi saepius vacabat, et alios pueros ad se vocare in deliciis habebat ut una simul Dei laudes celebrarent: immo vix quinque annos natus, scamnum adscendens, sacros in concionando oratores imitari studebat. Acri praeditus ingenio, grammaticam brevi didicit, et in scholis Societatis Iesu, patria in urbe, inter rhetoricae alumnos admissus, poësim non sine laude exercuit. graecasque litteras calluit, et doctorum laudes et condiscipulorum amorem sibi merito excitavit. Ex ipso Servi Dei ore innocentia emicabat, atque is, in scholasticis disceptationibus publicis, angelus intuentibus videbatur. Cum octavum supra decimum annum aetatis ageret, et genitori admodum in votis esset Patavium eum mittere ad superiora studia, Servus Dei temporales honores despiciens se in Societatem Iesu abdere cogitavit, devictisque virili pectore omnibus obstaculis, Romam venit et, rite expleto tirocinio, in Conlegio Romano philosophicis disciplinis vacavit. Primis religiosae vitae annis tenui usus est valetudine,

Latinas simul

nihilominus tales obtinuit in doctrina progressus, ut, exacto triennio factoque publico periculo, dignus habitus fuerit, qui plenis suffragiis Magistri titulo potiretur. Florentiam missus ut humanas litteras traderet, adeo graviter aegrotavit, ut ex medicorum sententia iam morti proximus appareret; sed Robertus, ut sibi concederet vitam fervida prece rogans Deum, non alium ad finem impendendam quam ad maiorem eius gloriam procurandam, ex insperato convaluit; atque alacriore studio tum ad Magistri officium implendum, tum ad vitae internae perfectionem assequendam incubuit. Anno MDLXIV, stridente hyeme ac perdifficili itinere, Superiorum iussu se contulit Montis Regalis ad urbem, in Pedemonte, ut graecam linguam doceret, quo quidem officio singulari cum laude functus est. Tempus autem, quod a studiis supererat, in pietatis exercitationibus Dei Famulus insumebat et, concionator egregius, saepe in publicis templis verba populo faciebat. Patavium postea missus ad theologiam addiscendam, illa etiam in civitate sacra praedicatione uberrimam messuit spiritualem segetem; atque inde Lovanium a Societatis Iesu Praeposito generali designatus discessit et, celeberrimo illo in Conlegio, splendidissima dedit doctrinae ac sanctitatis testimonia. Hebraicam enim linguam etiam didicit, et, sacrae theologiae lector renuntiatus, doctissimum illum, quem multo serius edidit, de Scriptoribus ecclesiasticis librum ibi tunc composuit. Eadem in Urbe per septennium mansit, ac, solemnibus professionis religiosae votis nuncupatis et sacris Ordinibus Gandavii susceptis, Venerabilis Dei Servus salutarem Deo Hostiam, singulari laetitia perfusus, Lovanii prima vice litavit. Sacerdotio auctus, plurimas obtinuit haereticorum conversiones, disertissimus divinis verbi praeco et, in piaculari exedra, prudens conscientiarum moderator. Saeviente interea in Bataviae regionibus inter catholicos et haereticos bello, saepe Dei Servus vitae periculum subiit, nonnisi praesente caelesti ope a supremo discrimine liberatus; donec in patriam revocatus est, eique ibidem, auctoritate Decessoris Nostri Gregorii Pp. XIII, peculiaris scholasticae theologiae cathedra de controversiis fidei in Conlegio Romano concredita fuit. Hac ex cathedra mirandum in modum Servi Dei fides effulsit ac sapientia, studiumque, quo flagrabat, germanae Christi doctrinae tuendae ac vindicandae. Pontificis enim dicto audiens, qui ipsam facultatem scholasticam instituerat, ut dogmata Fidei propugnarentur adversus machinationes Lutheranorum, Calvinistarum aliorumque haereticorum, qui per illud temporis in pluribus Europae nationibus grassabantur, undecim per annos Dei Servus, eruditissimis lectionibus, falsas haereticorum doctrinas refutavit, eademque lectiones sub titulo Controversiarum in haereticos praelo impressae ac per universam Europam diffusae, tum pervicaciam haereticorum fregerunt, tum mirandas conversiones ad romanam fidem obtinuerunt. Quare Praedecessor Noster Sixtus Pp. V, anno MDLXXXIX, Dei Servum uti theologum, cum Cardinali Caietano Pontificis Legato, misit in Galliam, ubi strenuus Apostolici Legati fuit adiutor et consiliarius. Tredecim post menses Dei Servo in patriam reverso, a Gregorio XIV commissum est Sacram Scripturam una cum aliis doctis viris emendandi munus ; quod opus immane alacri pectore idem aggressus, ut splendide absolveretur multum adlaboravit. Mox Conlegii Romani rector constitutus, nec non in

spiritualibus Praefectus,alumnos suos ad religiosae vitae perfectionem atque ad humilitatis potissimum studium exemplo non minus quam consilio inflammavit; dein ad Provinciae Neapolitanae regimen vocatus, hoc quidem in officio singulari prudentia se gessit. Sed, tot ac tantis meritis clarus, ad maiora Dei Zervus vocabatur munera. Illum enim Romam accivit cla. mem. Clemens Pp. VIII, eumque theologum suum esse voluit, nec non Sancti Officii Consultorem; dein eumdem, in sollemni Consistorio habito feria quarta Quatuor Temporum Quadragesimae die III martii anni MDI XXXXIX, Romana Purpura ornavit, splendidum hoc de illo texens elogium: Hunc eligimus quia non habet parem Ecclesia Dei, quod ad doctrinam.' Verum Dei Servus, qui Societatem lesu elegerat ut, a mundanis dignitatibus alienus, uni Deo posset inservire, accepto tantae dignitatis nuntio, quasi exhorruit; religiosorum suorum consilium supplex impetravit, et nonnisi obedientia a Romano Pontifice adactus, effusisque lacrymis, dignitatis insignia suscepit. Etsi in supremum Ecclesiae Senatum adlectus esset, nihil tamen a religiosae vitae tenore sibi deflectendum esse Dei Servus censuit ; opimis sibi ab Hispaniarum Rege exhibitis pensionibus firmiter recusatis, modicam tantum a Romano Pontifice pecuniae summam accepit, ad dignitatis gradum sustentandum necessariam ; residentiam quoque elegit, cum primum potuit, Romano Conlegio proximam, ut dilectae communitatis tintinnabulum audiret et eius sonitui obtemperaret. Sed aliud, angelicis quoque humeris formidandum, onus Dei Servum manebat. Etenim, cum anno MDCII archiepiscopalis sedes Capuana vacasset, Clements VIII Ecclesiae illius regimen Bellarmino censuit committendum, ipsumque die xxi mensis aprilis illius anni, manu propria, Capuanum Archiepiscopum consecravit. Ob eximiam, qua fruebatur, sanctitatis famam Capuae pompa receptus, triumpho simillima, ab ovantibus et gratulantibus clero, proceribus et omnis conditionis civibus, continuo pastorale ministerium diligentissime coepit exercere. Accuratissima sacra visitatione dioecesim universam lustravit, cleri disciplinam restituit, veteres abusus eradicavit, in domibus religiosis communem vitam iterum excitavit, divini cultus decori consuluit, miram denique morum conversionem, postissimum sacris concionibus, obtinuit. Nec spirituali dumtaxat, sed etiam temporali archidioecesis bono prospexit vigilantissimus Pastor: archiepiscopalem enim domum, vetustate fatiscentem, instaurandam curavit, omnesque episcopalis mensae redditus, propriae commoditatis immemor, in cathedralis templi ornatum divinique cultus splendorem impendit. Tres per annos Servus Dei Capuanam sedem moderatus est, donec, demortuis, anno MDCV, Clemente VIII et Leone XI, Paulus V, Pontifex electus, ut sapientibus illius consiliis uteretur, in Curia Bellarminum retinuit. Dimissa igitur Capuana sede Romae Dei Famulus mansit, et ibidem apostolicis Congregationibus, impenso studio, operam suam navavit, verbo et scriptis Ecclesiae iura iugiter vindicavit atque in gravissimis negotiis pertractandis luculenta doctrinae prudentiaeque exhibuit testimonia; et tamen hoc etiam tempore pueros rudesque doctrina christiana instituere solebat ; cuius nempe doctrinae praeclarissimum Compendium, ad eorum captum apprime accommodatum, iussu ipsius Clementis VIII Rom. Pontificis,

multo ante exaraverat. Tandem, laboribus fractus, impetrata a Summo Pontifice licentia, secessit in novitiorum sui Ordinis domum ad S. Andreae in colle Quirinali, ut, omnibus solutus negotiis, se ad mortem, quam proximem praesentiebat, compararet. Et re quidem vera febri correptus discubuit atque, ingravescente morbo paucos post dies, extremis Ecclesiae Sacramentis munitus est. 'Dissolvi cupiens et cum Christo esse' infirmitatis dolores patienti animo pertulit, assidua prece Iesu et Virginis dulcissima nomina repetens. Proximae tanti viri mortis nuntius universam Urbem summo moerore affecit, et plurimi cives, sive ex optimatibus sive e popularibus, ad S. Andreae domum confluebant, ut suprema vice sanctum inviserent. Idem Pontifex Gregorius XV ad infirmi Servi Dei lectulum accessit, et suprema apostolica Sua benedictione moriturun munivit. Tandem die, quem novissimum vitae suae futurum ipse praedixerat, nempe decimoseptimo mensis septembris anni MDCXXI, quo divi Francisci Asisiensis stygmatum memoria in Ecclesia recolitur, Dei Servus placidissimo exitu mortalem hanc vitam cum immortali commutavit, anno aetatis suae septuagesimo nono. Translatum est Venerabilis Dei Famuli corpus noctu ex memorata sede tirocinii in ecclesiam Nomini Iesu dicatam, ibique, etsi in testamento humilis Dei Servus conscripsisset, funebria iusta absque ulla pompa sibi esse comparanda, nihilominus Romanus Pontifex suis ipse sumptibus eum sepeliri voluit sollemni illo apparatu, qui ad Purpuratum Principem spectat. Apertis vix templi foribus, ingens populi multitudo ad sacrum cadaver invisendum certatim ita confluxit, ut convocati milites circa tumulum impares essent turbae continendae. Post Missarum sollemnia, mitra de mortui capite avulsa et in frustula discerpta, itemque flocculi pilei cardinalitii et laciniae sacrorum paramentorum, quibus indutum erat cadaver, quasi relliquiae raptim in populum dispertitiae fuerunt, donec disiectis, militari manu, impetum facientibus fidelibus et cum suprema voce sanctum conclamantibus, conditum est Dei Servi corpus in templo a Nomine Iesu, primum quidem in communi sepulcro suae Societatis sacerdotibus assignato, sed deinde, insequenti anno, in illam ipsam funebrem cryptam translatum est, ubi iam iacuerant mortales exuviae Ignatii Loiolaei, legiferi Societatis Iesu parentis. Quae autem de Servi Dei sanctimonia, cum ipse adhuc viveret, in hominum animis eximia insederat opinio, magis magisque invaluit postquam ipse ex hac mortali statione secessit, caelestibus potissimum aucta signis et miraculis, quae, ipso intercedente, patrata a Deo ferebantur. Quare continuo et in hac alma Urbe et in curiis ecclesiasticis Neapolitana, Capuana et Montis Politiani, auctoritate Ordinaria, inquisitiones inchoatae sunt super fama sanctitatis vitae eius nec non virtutum ac miraculorum, et fel. me. Urbanis VIII Pontifex Maximus Noster Praedecessor introductionis Causae Commissionem manu propria signavit die XII mensis septembris anno MDCXXVI. Verum tria per saecula producta est Causa tam feliciter inita, quae, varias ob extrinsecas rationes, tamdiu siluit, donec die xvi novembris anni MDCCCCXX in Congregatione Ordinaria Sacrorum Rituum super eiusdem Causae statu et super virtutibus Venerabilis Dei Famuli disceptatum de integro est; omnibusque iuridicis probationibus absolutis rec. me. Benedictus PP. XV.

Decessor Noster, die xxII mensis decembris eiusdem anni MDCCCCXX, sollemni decreto edixit 'constare de heroicis Venerabilis Servi Dei Roberti Cardinalis Bellarmini virtutibus.' Adprobatis, ineluctabili Sedis Apostolicae iudicio, heroicis Venerabilis Servi Dei virtutibus, institutum est iudicium de duobus miraculis, quae, Venerabili Bellarmino deprecante, a Deo patrata ferebantur, omnique iudicii severitate adhibita, auditaque iuratorum peritorum sententia, rebusque omnibus accurate perpensis, de duorum illorum prodigiorum veritate Nos ipsi constare decrevimus Dominica secunda post Pascha vertentis anni MDCCCCXXIII. Cum igitur esset de gradu heroico virtutum ac de duobus miraculis prolatum consilium, illud supererat discutiendum, nimirum ut Sacrorum Rituum Congregationis Cardinales et Consultores rogarentur an tuto procedi posse censerent ad sollemnem Venerabilis Dei Famuli Beatificationem. Hoc praestitit dilectus filius Noster Aidanus S. R. E. Diaconus Cardinalis Gasquet, Causae Relator, in generalibus Comitiis coram Nobis habitis, in Vaticanis Aedibus, die vigesima quarta proxime praeteriti mensis aprilis ; omnesque tam Cardinales, quam qui intererant Patres Consultores, unanimi consensu affirmative responderunt. Nos tamen, in tanti momenti re, Nostram aperire mentem distulimus, donec a Patre luminum caelestis sapientiae auxilium impetraremus. Quod cum impensis precibus fecissimus, tandem quinto nonas maii huius anni, die scilicet sollemnibus ob Sacrosanctam Crucem Hierosolymis inventam consecrato, Eucharistico Sacro rite litato, accitis adstantibusque venerabili fratre Nostro Antonio S. R. E. Cardinali Vico, Episcopo Portuensi et S. Rufinae, Sacrorum Rituum Congregationi Praefecto, et dilecto filio Nostro Aidano S. R. E. Diacono Cardinal Gasquet, Causae Relatore, una cum dilectis filiis Angelo Mariani, Fidei Promotore generali, nec non Alexandro Verde, eiusdem S. Rituum Congregationis Secretario, sollemniter ediximus tuto procedi posse ad sollemnem Venerabilis Dei Famuli Roberti S. R. E. Cardinalis Bellarmini Beatificationem. Quae cum ita sint, Nos, precibus etiam permoti universae religiosae familiae Clericorum Regularium Societatis Iesu, Apostolica Nostra auctoritate, praesentium vi, facultatem facimus ut Venerabilis Dei Famulus Robertus S. R. E. Cardinalis Bellarminus Beatus in posterum appelletur, eiusque corpus et relliquiae, non tamen in sollemnibus supplicationibus deferendae, publicae fidelium venerationi proponantur, atque imagines eius radiis decorentur. Insuper, eadem auctoritate Nostra, concedimus ut de illo recitetur Officium et Missa celebretur de Communi Confessorum Pontificum, iuxta rubricas Missalis et Breviarii Romani. Eiusdem vero Officii recitationem et Missae celebrationem fieri dumtaxat concedimus in hac alma Urbe eiusque districti, nec non in archidioecesi Capuana et in dioecesi Montis Politiani atque in monibus templis ac domibus, ubique terrarum sitis, quae pertineant ad Clericos Regulares Societatis Iesu, ab omnibus, tam saecularibus quam regularibus, qui Horas canonicas recitare teneantur, et quod ad Missas attinet a sacerdotibus ad templa in quibus Beati eiusdem festum agitur confluentibus. Denique largimur ut sollemnia Beatificationis ipsius Servi Dei peragantur cum Officio et Missa duplicis maioris ritus; idque fieri concedimus in praefatis Urbe, dioecesibus, et templis sive sacellis, quae