Images de page
PDF
ePub

tempus in singulis Institutis definitum, licet sit ultra annum, explere debet; d) hoc tempore expleto, si perseveret, nova professio seu consecratio vel promissio erit emittenda.

Declarat denique haec Sacra Congregatio, nihil obstare quominus praedictae dispositiones etiam in Constitutiones Ordinum et Congregationum inseri valeant, si hoc Instituta ipsa postulent.

Romae ex Sacra Congregatione de Religiosis, die 30 decembris 1922.
C. CARD. LAURENTI, Praefectus.

L. S.

MAURUS M. SERAFINI, Ab. O.S.B., Secretarius.

QUESTIONS INCIDENTAL TO A DECLARATION OF NULLITY OF MARRIAGE DECIDED BY THE TRIBUNAL OF THE APOSTOLIC SIGNATURA

(November 25, 1922)

[The decree was published in April, 1923]

SUPREMUM SIGNATURAE APOSTOLICAE TRIBUNAL

ROMANA

SENTENTIAE INCIDENTALIS IN CAUSA NULLITATIS MATRIMONII

(GARCIA-SYLOS)

In plenaria Supremi Tribunalis Signaturae Apostolicae sessione apud Vaticanum habita, sabbato die 25 novembris 1922, Eñorum Patrum examini subiectus est recursus R. D. Vinculi Defensoris apud S. R. Rotae Tribunal, adversus decisionem seu decretum huius S. T. Congressus. editum die 20 iunii 1922 circa decretum seu sententiam incidentalem Tribunalis S. R. Rotae diei 17 ianuarii volventis anni. Causa mature disceptata est, relatore Emo ac Rño Dño Card. Michaele Lega.

En facti species.-Die 11 decembris 1897, legitima forma, in Urbe, matrimonium inierunt Dñus Raphael Garçia et Dña Mathildes SylosLabini. Ast, vix sexto elapsc mense, abrupta est maritalis cohabitatio, nec tentamina ad illam instaurandam profuerunt; quin immo separatio in foro civili per sententiam concessa fuit.

Aliquot post annos a sequuta separatione, existimavit mulier suum matrimonium nullitate laborare ex capite conditionis appositae et non purificatae, quum ipsa contraxerit sub conditione ne vir (prout ferebatur) epileptico morbo afficeretur. Atque ex Summi Pontificis Commissione haec nullitatis causa actitata est apud S. R. Rotae Tribunal anno 1917. Attamen actrix sententiam tulit adversam, quia Sacrum Auditorium, die 19 mai 1920, iudicavit : Non constare de nullitate matrimonii in casu, quamvis in eadem sententia admitteretur de existentia morbi

constare.

Exinde mulier ab hac sententia appellationem interposuit coram Turno proxime sequenti. Sed quaestio incidentalis exorta est, quia actricis

patronus supplementum inquisitionis petiit, ut scilicet denuo examinarentur super quibusdam exhibitis articulis actrix et nonnulli testes. Verum R. P. D. Ponens, decreto suo die 8 novembris 1921, hanc petitionem reiecit, et, appellatione facta apud Turnum rotalem, hic, data sententia interlocutoria, sub die 17 ianuarii 1922, decretum R. P. D. Ponentis confirmavit.

Sed actricis patronus recurrit ad hoc Supremum Signaturae Apostolicae Tribunal contra hanc rotalem sententiam. Tunc requisitus super hoc recursu fuit R. P. D. Ponens illius Turni rotalis, qui respondit, sub die 1 maii 1922, et rationes favore impugnatae sententiae exposuit, quamvis decisioni S. T. se remitteret. Rationes autem, praemissa allegatione canonum 1786 et 1775, in summa tales erant, quae propositos pro inquisitione suppletiva articulos interrogationes demonstrabant continere otiosas, subdolas, suggestivas, ideoque a iure prohibitas, propter periurii periculum. Delato recursu iam sufficienter instructo, in Congressu huius S. T., habito die 20 iunii 1922, coram Emo ac Rmo Dño Cardinali Praefecto, omnibus sedulo perpensis, ita decisum fuit: Concedendum esse petitum supplementum instructionis, servatis de iure servandis circa interrogationes proponendas (can. 1775), et circa interventum Defensoris Vinculi. Hoc decretum insequenti die R. P. D. Decano S. R. Rotae communicatum fuit.

Sub die 26 iunii 1922, contra hoc decretum, recursum, in plenaria Emorum Patrum sessione videndum, dedit rev. dñus. Vinculi Defensor penes Rotale Tribunal, eo quod illud nullum existimaret; atque Defensori Vinculi se adiunxit patronus viri Garcia; et ambo suas exhibuerunt deductiones. Contendit Vinculi Defensor, qui recursum instituit, memoratum decretum esse nullum, eo quod res de qua agitur ad Supremi huius Tribunalis competentiam non spectet, vel saltem quia Congressus eiusdem Supremi Tribunalis potestate iudicandi careat. Quamquam de potestate Congressus Supremi Tribunalis iudicandi quaestiones ad ipsum Tribunal dela tas dubitatum nunquam fuit, nihilosecius, ne Congressus ipse in sua causa iudicium ferre videretur, opportunum visum fuit quaestionem hanc in iudicium plenariae Congregationis deferri. Idcirco ad tramitem art. 16 Appendicis ad Regulas in huius S. T. iudiciis servandas, R. P. D. Secretarius Praelatum Votantem in Vinculi Defensorem deputavit; et sub die 7 augusti 1922, praesentibus cum ipso Vinculi Defensore actricis et viri sui patronis, coram R. P. D. Secretario sequentia concordata

fuere dubia :

1) An infirmanda vel confirmanda sit decisio Congressus huius S. T.

die 20 iunii 1922 ?

Et quatenus affirmative ad primam partem;

17 ianuarii 1922 ad S. T. Signaturae Apostolicae ?

2) An actricis patronus ius habeat appellandi a decreto rotali diei

3) An confirmandum vel infirmandum sit decretum incidentale S. R.

Rotae diei 17 ianuarii 1922 ?

Et Eñi ac Rmi Patres, re mature perpensa, rescripserunt :

Ad 1. Negative ad primam partem, affirmative ad secundam : et interrogationes proponantur a Vinculi Defensore huius S. T. iuxta mentem panditam. Ad 2 et 3. Provisum in primo. Et extendatur decisio.

Rotalis Vinculi Defensor initio sui recursus scribit quod appellationem a Congressus decisione interposuerit, quum in casu non agatur de re, quae sit de competentia huius S. T. Signaturae, vel non sit certe de Congressus competentia. Et hoc probare nititur per textum tit. 3, cap. 2 Regularum quae servandae sunt in iudiciis apud S. R. Rotae Tribunal. Ibi enim statuitur quod quaestiones incidentes duplici modo proponi possunt solemniter scilicet, cum dubiorum propositione; et tunc Turnus respondet per sententias incidentales seu interlocutorias, adductis rationibus in facto et in iure. Hae sententiae autem, si ab eis appelletur videndae erunt ab ipsomet, qui eas tulit, Turno rotali. Et proponi possunt per memoriale, etiam manuscriptum, non propositis dubiis ; et tunc, iuxta praescriptum § 88 Reg. cit.: Tribunal respondens memoriali, dat rescriptum, in quo decidendi rationes utiliter sed non necessario, seu non ad validitatem significandae sunt, quodque inappellabile est.' Quapropter, ait recurrens, quum rotalis decisio, in casu, hoc secundo modo data fuerit, Supremum Signaturae Apostolicae Tribunal competentia caret iudicandi super recursu adversus rotalem sententiam interposito

Quodsi, urget ipse, in hypothesi, dixerimus rescriptum rotalis Turni aequivalere sententiae interlocutoriae habenti vim definitivae, tunc quoque de ea exclusive iudicare potest Turnus qui eam tulit, iuxta § 95 earundem Regularum. Ibi: 1) Sententiae incidentales, illud haud exceptis quae vim definitivae habere dicuntur, non admittunt appellationem et ne recursum quidem ad alium Turnum; possunt tamen appellari apud Turnum qui sententiam protulit.'

Concedit tamen Rotalis Vinculi Defensor hoc Supremum Tribunal competens esse tantum in casu gravaminis obventuri ex definitiva vel etiam interlocutoria sententia, ad tramitem art. 3 Regularum servandarum in iudiciis apud S. Signaturae Apostolicae Tribunal: Querela nullitatis produci potest non solum contra sententiam definitivam, verum etiam adversus interlocutoriam sententiam a S. R. Rotae Tribunali quomodocumque emissam, dummodo tamen gravamen aliquod inde sit oriturum, quod per definitivam sententiam reparari nequeat; aut etiam ipsa sententia vim habeat definitivae.' Sed haec, in casu, non verificantur, dicit recurrens. Quin immo, subdit, post Codicis promulgationem sermo heic haberi nequit de sententiae nullitate, quia sententia rotalis vitia non continet, de quibus agitur in can. 1892 et 1894. Etsi autem admittatur oriturum gravamen, hoc, ait ipse, irreparabile non est. Supersunt enim actrici remedia appellandi ad eumdem Turnum contra sententiam interlocutoriam, vel petendi novam causae propositionem post secundam sententiam definitivam conformem, vel recurrendi ad S. T. Signaturae Apostolicae, si nova causae propositio denegata a S. Rota fuerit (can. 1603, n. 5), vel demum recurrendi item ad S. T., pro restitutione in integrum (ibid. n. 4).

Post haec rotalis Vinculi Defensor addit quod, etiam Supremi huius Signaturae Apostolicae Tribunalis admissa competentia, in casu, haec tamen neganda omnino est Signaturae Congressui; quia Congressus iudicibus non constituitur; et eius auctoritas ad hoc unum coarctatur : sintne admittendi vel reiiciendi recursus S. T. porrecti (Lex Propria,

can. 40; Regulae servandae in iudiciis apud S. T. Signaturae Apostolicae, art. 27); ad quam rem citat Novarien., Refect. Damn., die 17 maii 1911, in qua, quum ageretur de sententia rotali utrum interlocutoria habenda esset; et quatenus affirmative, num esset nulla et circumscribenda, decisio non fuit data a Congressu, sed ab Eñis Iudicibus in plenaria sessione.

Porro Emi Patres considerarunt, quod dispositiones Regularum S. R. Rotae (tit. 3, cap. par. 88 et 95), quae appellationem vetant ab interlocutoriis sententiis, intelligendae sunt de appellatione ad idem S. R. Tribunal, cum quaestiones propositae fuerint per memoriale, non autem ad Apostolicam Signaturam, ad quam patet recursus; siquidem huic sunt leges, et peculiares normae quas Codex expresse (can. 243 § 1) confirmavit. Olim forte de competentia Apostolicae Signaturae dubitari, in his, poterat; sed postquam b. m. Benedicti XV prodiit Chirographum (28 iunii 1915), sublatas prorsus est omnis ambigendi locus ; quippe qui Pontifex diserte ampliaverit huius S. T. competentiam : ' . . . ut Nostri Supremi Tribunalis Signaturae augeatur seu certius definiatur competentia, tum ratione recursuum in causis matrimonialibus tum ex capite nullitatis et restitutionis in integrum. . . .'

Et quidem, in vim eiusdem Chirographi competentia huius S. T. circa nullitatem sententiarum S. R. Rotae, non coarctatur limitibus can. 1892 et 1894 signatis; recursus enim quoque admittitur si lata sententia sit manifesto vel contra legem vel non satis perpensa factorum veritate. Et haec latior competentia patet ex Regulis huius S. T. (art. 4) et ex earum Appendice (art. 1), atque ex sententiis eiusdem S. T. post Codicem emissis, ut in Paderbornen. 10 maii 1919 (Nullit. Matr. De Laffert-Bartels): Legis violatio sententiam nullam reddit, quia regulariter quidquid fit contra ius nullius roboris est.' Et:Quoties iudicium profertur super errore substantiali ex facto perverso, idem est ac si latum fuisset super documentis corruptis vel super falsis testimoniis.'

Quod autem non satis perspecta fuerit factorum veritas et legis praescriptum in causa de qua agitur, patet ex eo quod, saltem ex parte, petitum instructoriae supplementum non versetur super iisdem interrogatoriis, quodque, et si ita esset, gravis adest ratio, et causa est de illis quae nunquam transeunt in rem iudicatam (can. 1786). Ceteroquin Iudex huiusmodi supplementum instructoriae concedens, minime tenebatur actricem et testes interrogare super textu a patrono proposito; sed, prout cavetur praescripto can. 1968, super interrogationibus a Vinculi Defensore concinnatis eidemque Iudici clausis et obsignatis

exhibitis.

Neque verum est quod ex hac denegata facultate denuo examinandi actricem et testes nullum eveniret actrici gravamen. Hoc enim certe haberetur, quia iudicii experimentum in alia sede conditionem actricis

deteriorem redderet.

Competentia huius S. T. declarata, Emi Patres iudicarunt et Congressum huius S. T. competentem fuisse ad decernendum utrum recursus in casu admittendus vel reiiciendus esset. Etenim ipse, ad instar Congressuum S. Congregationum et Officiorum S. Sedis, potestatem habet

expendendi et expediendi minora negotia (Ordo servandus. . . . Normae communes, c. I, n. 3, 4).

Ac Signaturae Apostolicae Congressui duplex inest potestas: administrativa altera, altera vero iudicialis: quatenus est S. Sedis administrativum organum petitiones recipit ad Commissiones Pontificias aliaque id genus rescripta impetranda, eaque examinat, instruit et admittit vel reiicit (can. 1603, § 2; App. ad Reg. huius S. T., art. 3 sqq.). Sed qua organum iudiciale potestate gaudet circa iustitiae administrationem (cfr. Chirograph. Ben. XV, die 28 iunii 1915); et hinc ad examen revocare potest decreta iudicialia S. R. Rotae et auditis, quatenus res ferat, partibus, seu re sufficienter instructa, decernere circa earumdem decretorum meritum ea confirmans vel infirmans vel corrigens. Quodsi ipsemet Congressus iudicaverit rem sive in ordine administrativo sive in iudiciali esse gravis ponderis et difficultatibus implexam (App. cit., art. 13), hanc decisionem remittit ad plenam Signaturam.

Et quidem Supremo Tribunali Apostolicae Signaturae Emus Cardinalis Praefectus vice sacra praeest, ut in cit. App. ad Reg. huius S. T. art. 2 traditur: 'Eñus Card. Praefectus vice sacra praeest huic S. T., seu vice fungitur Romani Pontificis cuius nomine et auctoritate signat commissiones aliaque id genus rescripta.' In Regulis autem huius S. T. edicitur: Art. 27. Cardinalis S. T. Praefectus et R. P. D. Secretarius iudicabunt referendus necne sit recursus plenis Purpuratorum Patrum comitiis, iuxta Legem Propriam, can. 40, n. 2.' Denique in Append. ad regulas, Art. 12. Congressui fas est concedere expetitam commissionem, aut alia indulgere, iuxta petita, praesertim si partes, quarum interest, concordent, neque quaestio sit nimis gravis et implicata.'

Ex his omnibus clare apparet, decisionem Congressus diei 20 iunii 1922 legitime prolatam fuisse. Accedit etiam praxis, prout in pluribus causis, quarum nonnullae sententiae in Actis Apostolicae Sedis quoque vulgatae sunt: ex. gr. Clavaren. Incidentalis de Legato pio diei 19 maii 1917; Manilen. Circumscriptionis seu super decreto de interim exequendo diei 28 aprilis 1917; Tergestina. Incidentalis proventuum et emolumentorum diei 26 februarii 1921, aliisque.

Neque Congressus potestati officit citatas decisiones, seu decreta, reiectionem recursuum contra incidentes rotales sententias respicere, quia competentia Tribunalium superiorum eadem semper est, sive confirmetur sive infirmetur inferioris Tribunalis sententia.

Quaestio denique in hodierno casu proposita, a Congressu huius S. T. non gravis neque implicata iure meritoque iudicata fuit; quia plana res est, iterum interrogari posse, gravi de causa, personas iam excussas in iudicio, adhibitis cautelis ad vitandum periurii periculum. Cui satis providetur per deputationem Defensoris vinculi (c. 1586), cui ad vitandas fraudes et subornationes, demandata est observantia praescriptorum canonum 1968, 1969-Itaque Emi Patres, prout supra, rescripserunt. Et ita decisum, etc., non solum etc., sed et omni etc.

VISA

IOSEPHUS FAMELI, Signaturae Votans.

EVARISTUS LUCIDI, S. A. S. T. a Secretis.

IOSEPHUS ADV. Fornari, Notarius.

« PrécédentContinuer »